Amerika Birleşik Devletleri’ndeki müzik hayranları için beklenmedik bir gelişme olarak YouTube, Adele, Green Day, Bob Dylan, R.E.M., Burna Boy ve daha fazlası dahil olmak üzere dünyanın en popüler sanatçılarından bazılarının şarkılarını engellemeye başladı. Video akışı devi, SESAC (Avrupa Sahne Yazarları ve Bestecileri Derneği) ile yüksek riskli bir lisans pazarlığında karşı karşıya gelirken, hayranlar bir zamanlar ikonik müzik videolarının oynadığı ekranların karartılmış olduğunu gördü. Adele’in “Rolling in the Deep” şarkısına ait videoda artık keskin bir mesaj yer alıyor: “Bu video SESAC’a ait içerik barındırmaktadır. Ülkenizde mevcut değildir. “ Bu parçaların aniden ortadan kaybolması dikkat çekerken, bazı spekülasyonlar YouTube’un bu hamlesinin henüz bir çözüme ulaşmayan müzakerelerde stratejik bir oyun olabileceği yönünde.
Peki Neler Oluyor?
Anlaşmazlık YouTube’un, aralarında müzik dünyasının en büyük isimlerinin de bulunduğu binlerce söz yazarı ve besteciyi temsil eden SESAC ile yaptığı lisans anlaşması etrafında şekilleniyor. SESAC, sanatçıların şarkılarının, YouTube da dahil olmak üzere çeşitli platformlarda çalındığında telif ücreti almalarını sağlamaktan sorumludur. Mevcut lisans anlaşmasının bu hafta içinde sona ereceği bildirilirken, YouTube anlaşmanın hala yürürlükte olmasına rağmen bazı parçaları kaldırmak için önleyici bir adım attı. Bir YouTube sözcüsü yaptığı açıklamada, SESAC ile olan anlaşmalarını yenilemek için çalıştıklarını ancak sözleşmenin sona ermesinden önce adil bir çözüme ulaşamadıklarını söyledi. Sözcü, “Telif haklarını çok ciddiye alıyoruz ve sonuç olarak, SESAC tarafından temsil edilen içerik artık ABD’deki YouTube’da mevcut değil. SESAC ile aktif görüşmeler yapıyoruz ve mümkün olan en kısa sürede yeni bir anlaşmaya varmayı umuyoruz.” dedi. Ancak bir Variety haberine göre, mevcut anlaşmanın süresi teknik olarak henüz dolmadı ve YouTube’un bu hamlesi, SESAC’ı kendi şartlarına göre yeni bir sözleşme imzalamaya zorlamak için güçlü bir taktik olabilir. Her iki taraf da yeni bir anlaşmanın önündeki engeller hakkında ayrıntılı bilgi vermedi, ancak SESAC, tartışmaların ortasında kamuoyu önündeki sessizliğini korudu.
Bu Neden Önemli?
Birçok müziksever bu durumu geçici bir rahatsızlık olarak görse de, bu durum, müzik ve teknoloji endüstrilerini rahatsız eden daha büyük bir soruna işaret ediyor: “Dijital platformlar ile içerik oluşturucularının hakları arasındaki karmaşık ilişki.” Yıllar boyunca, sanatçılar, plak şirketleri ve SESAC gibi “Performans Hakları Kuruluşları (PRO)”, yayın akışı, medya tüketiminin baskın biçimi haline geldikçe adil bir tazminat için mücadele ettiler. Milyarlarca kullanıcısı olan YouTube, insanların müziği nasıl keşfettikleri ve dinledikleri konusunda çok önemli bir rol oynamaktadır. Sanatçıların çalışmalarının karşılığını düzgün bir şekilde alamamaları, müzik üretmeye devam edebilmeleri üzerinde kalıcı etkiler oluşturabilir. YouTube ve SESAC arasında devam eden müzakereler, kendi anlaşmalarına özgü olmakla birlikte, teknoloji devlerinin ve içerik oluşturucuların dijital medya haklarının sürekli gelişen ortamında nasıl hareket ettiklerine dair daha geniş bir konuşmanın parçasıdır. YouTube genellikle müzik keşfi ve tüketimi için başvurulacak bir platform olarak görüldüğü için bu durum özellikle önemlidir. Geniş kullanıcı tabanı, müzik erişilebilirliğindeki herhangi bir kesintinin, kullanıcıların tepkisine yol açabileceği ve potansiyel olarak onları kendi lisans anlaşmalarına sahip Spotify veya Apple Music gibi diğer platformlara itebileceği anlamına geliyor.
Bedelini Hayranlar Ödüyor
Müzikseverler şimdilik kurumsal bir hesaplaşmanın ortasında kalmış durumda. İster Adele’in “Someone Like You” şarkısını dinlemek ister Green Day’in “Boulevard of Broken Dreams” şarkısının asi ruhunu yeniden yaşamak isteyin, mevcut manzara, ABD’li kullanıcıları hayal kırıklığına uğratıyor. Sanatçıların katalogları, tamamen engellenmemiş olsa da, en büyük hitlerinden bazıları artık kullanılamıyor ve hayranlarını iki tarafın yakında bir anlaşmaya varmasını ummak zorunda bırakıyor. YouTube’da cover, analiz veya hayran projeleri için bu şarkılara güvenen içerik oluşturucular için bu parçaların yokluğu ek engeller oluşturuyor. Birçoğu, alternatifler bulmak için çabalamak ya da karartmanın ne kadar süreceğini merak etmek zorunda kalıyor.
Bundan Sonra Ne Olacak?
Her iki taraf da müzakerelere devam ederken bu şarkıların YouTube’daki geleceği belirsizliğini koruyor. Net bir zaman çizelgesi verilmemiş olsa da, sektördeki uzmanlar YouTube’un içeriği kaldırma kararının görüşmeleri hızlandırmak için hesaplanmış bir risk olabileceğine inanıyor. SESAC’tan henüz bir açıklama gelmediği için, bir sonraki adımlarının ne olacağı ya da aradıkları türden bir anlaşmayı sağlayıp sağlayamayacakları henüz belli değil. Radyo istasyonları ve diğer yayın hizmetleri gibi SESAC ile çalışan diğer platformların etkilenmediğini belirtmek gerekir. Bu da sorunun en azından şimdilik YouTube ile sınırlı olduğunu gösteriyor.
Daha Geniş Bir Resim
YouTube ve SESAC arasındaki bu son hesaplaşma, yayın hizmetlerinin hak örgütleriyle ücretlendirme ve lisanslama konusunda sık sık çatıştığı müzik endüstrisindeki daha büyük bir eğilimi yansıtıyor. Sanatçılar gelirlerinin bir bölümünü giderek artan bir şekilde yayın gelirlerine dayandırdıkça, adil bir ücretlendirme sağlamak önemli bir konu haline geldi. Milyonlarca şarkı ve videoya ücretsiz erişim sunan YouTube gibi platformlar, küresel bir platform işletmenin mâli gerçeklerini dengelemek ve aynı zamanda sanatçılara adil bir şekilde tazminat ödemek için baskı altında. Bu anlaşmazlığın sonuçları muhtemelen müzik dünyasında dalgalanma etkisine neden olacaktır. Hem SESAC hem de BMI ve ASCAP gibi başka Performans Hakları Kuruluşları (PRO) ile yapılan diğer lisans anlaşmaları da bu sonuçtan etkilenebilir. YouTube ve SESAC, ortak bir zemin bulamazsa, daha fazla içeriğin kaybolması veya kısıtlanması da mümkün.
Zaman İşliyor
YouTube ve SESAC, yüksek bahisli görüşmelerini sürdürürken, hayranlar belirsizlik içinde kaldı. Şimdilik, bir zamanlar en sevdikleri parçaların olduğu yerde sinir bozucu bir sessizlik var. Ancak daha büyük endişe, bu durumun teknoloji platformları ve içerik oluşturucular arasında gelecekte yapılacak anlaşmalar için emsal teşkil etmesinde yatıyor. YouTube yakın zamanda bir anlaşmaya varma konusunda iyimser olduğunu ifade etse de, zaman ilerliyor ve geçen her gün için sanatçılar ve hayranlar bedel ödüyor. Bu mesele, ister birkaç gün isterse birkaç hafta içinde çözülsün, dijital çağda sanat ve ticaret arasında süregelen gerilimin altını çiziyor; bu gerilim, müzik dinleme biçimimize hakim olmaya devam ettikçe daha da karmaşık bir hal alıyor.