Geçtiğimiz ay Çin’in Tiangong uzay istasyonu, uzay akvaryumlarının mikro yerçekimi ortamında geliştiği bildirilen dört zebra balığına ev sahipliği yaptı. Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından hazırlanan bir videoda zebra balıklarının cam bir küpün içinde amaçsızca yüzdükleri görülüyor. Çin Bilimler Akademisi’nde hidrobiyoloji araştırmacısı olan Wang Gaohong, “Astronotlar gibi zebra balıklarının da ‘aquastronauts’ olmak için seçilim turlarından geçmesi gerekiyor” dedi. Gözlemlenen su anomalileri bilimsel bir amaca hizmet etmektedir. Araştırmacılar mikro yerçekiminin zebra balığı gibi omurgalılar üzerindeki etkilerini davranış, büyüme ve gelişimlerini izleyerek incelemeyi amaçlıyor. Bu da deney sırasında su örneklerinin ve balık yumurtalarının analiz edilmesiyle gerçekleştirilecek. Toplanan veriler, uzay ve kozmik radyasyonun insanlar gibi daha büyük omurgalıları nasıl etkilediğine dair içgörüler sunabilir ve potansiyel olarak gelecekteki uzay keşif çabalarına rehberlik edebilir. Bu, balıkların uzayda tutulduğu ilk örnek değil. NASA 1973 yılında Skylab uzay istasyonuna iki mummichog balığı ve 50 balık yumurtası göndermiştir. Bu öncü balıklar, yerçekimsiz ortamda yukarı ve aşağı yönlerini ayırt edemedikleri için uzun halkalar halinde yüzüyorlardı.
Sonunda navigasyon aracı olarak Skylab’ın içindeki ışıklara sırtlarını döndüler ve mikro yerçekimi ortamlarındaki su davranışlarına erken bir bakış sağladılar. İnsanlar gibi balıklar da, uzayda kemik yoğunluğu kaybı yaşamaktadırlar. Bu durum, 2012 yılında Uluslararası Uzay İstasyonu’na zebra balığı ve medaka gönderen Japon bilim insanları tarafından keşfedilmiştir. Bu nedenle, neredeyse ağırlıksız ortamlarda balık davranışları üzerine yapılacak daha ileri çalışmalar, uzay yolculuğunun insan sağlığı üzerindeki etkisine dair anlayışımızı önemli ölçüde geliştirebilir. Bu bulgular, canlı organizmaların Dünya atmosferinin ötesindeki yaşama nasıl uyum sağladığına ilişkin devam eden araştırmaların önemini vurgulamaktadır. Minnow ailesine ait küçük bir balık türü olan zebra balığı, genetik ve gelişimsel çalışmalar için en sık kullanılan model organizmalardan biridir. Şu anda Tiangong’da devam eden araştırma, mikro yerçekimi ve radyasyonun biyolojik sistemler üzerindeki etkilerini keşfedecek ve astronotlardaki kemik kaybını azaltmaya yardımcı olacaktır. CAS Şangay Teknik Fizik Enstitüsü’nde araştırmacı olan Zheng Weibo, 19 Mayıs’ta Pekin’de düzenlenen halka açık bir bilim günü etkinliğinde, Tiangong’daki mikro yerçekimi ortamı göz önüne alındığında, astronotların zebra balıklarının ters yüzme ve dönme hareketleri gibi alışılmadık yönlü davranışlar sergilediğini de gözlemlediklerini paylaştı.