apon uzay ajansı, NASA’nın Chandra ve yörüngede bulunan diğer X-ışını gözlemevlerinden daha gelişmiş bir teleskop taşıyan bir roketi 6 Eylül’de TSİ 07:42’de fırlattı. X-Işını Görüntüleme ve Spektroskopi Görevi ya da XRISM, JAXA (Japonya Havacılık ve Uzay Keşif Ajansı) tarafından NASA ile işbirliği içinde ve Avrupa Uzay Ajansı’nın katkılarıyla yürütülen bir görev. Michigan Üniversitesi’nden astronom ve görev katılımcısı Lia Corrales, New York Times’a yaptığı açıklamada XRISM’in “X-ışını gözlemlerinde bir sonraki adımı” temsil ettiğini söyledi. Teleskop, sahip olduğu araçlar nedeniyle öncekilerden daha güçlü kabul ediliyor. Bunlardan biri olan Resolve, 6’ya 6 piksellik dedektörüne X-ışınları çarptığında sıcaklıktaki küçük artışları ölçebilen bir mikrokalorimetre spektrometresidir. Sıvı helyum içeren buzdolabı büyüklüğündeki kabının içinde çok kademeli bir mekanik soğutma işlemiyle mutlak sıfırın bir derece üzerinde bir ortamda çalışması gerekiyor. Çalıştığı sürece, araç her bir X-ışını enerjisini ölçebilir ve kaynağının bileşimi, hareketi ve fiziksel durumu hakkında bilgi sağlayabilir.
imes, görev ekibinin Resolve’un spektroskopik verilerinin Chandra’nın araçlarının sağlayabildiğinden 30 kat daha keskin olmasını beklediğini söylüyor. Enerjileri 400 ila 12.000 elektron volt arasında değişen X-ışınlarını tespit edebilen Resolve, NASA’ya göre evrendeki en sıcak bölgeler, en büyük yapılar ve en güçlü yerçekimine sahip nesneler hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için gereken verileri sağlayabilir. Ancak XRISM’in bilim operasyonları Ocak ayına kadar başlamayacak, çünkü bilim insanlarının önümüzdeki birkaç ay içinde aletleri çalıştırması ve ayarlaması gerekiyor. XRISM’in yanı sıra roket, Ay’ı araştırmak için Akıllı Gezgin (SLIM) görevini de taşıyarak uzaya fırlatıldı. Küçük ölçekli iniş aracına “Ay Keskin Nişancısı” adı verildi, çünkü belirli bir hedefin 100 metre yakınına nokta atışı inişin mümkün olduğunu göstermek üzere tasarlandı. JAXA’dan gelen son bilgilere göre XRISM roketinden çoktan ayrılmış ve yörüngeye yerleştirilmişti. Bu arada SLIM, Ay’a ulaşana kadar aylarca seyahat etmeye devam edecek.