Pazartesi günü yayımlanan bir araştırma, şekerin sağlığa zararlı etkilerine dair daha fazla kanıt sunuyor. BMC Medicine dergisinde yayınlanan araştırma, işlenmiş gıdalara ve gazlı içeceklere eklenen şekerin yanı sıra, meyve suyu ve şuruplarda bulunan şekeri de içeren bir kategori olan serbest şeker oranı yüksek diyetlerin kalp hastalığı ve felç riskini artırdığını ortaya koydu. Çalışma, Birleşik Krallık’ta yaşları 37 ila 73 arasında değişen 110.000’den fazla kişinin beslenme alışkanlıklarına ilişkin verilere dayanmış ve bu kişilerin sağlık sonuçları yaklaşık dokuz yıl boyunca takip edilmiştir. Sonuçlar, bir kişinin toplam enerji alımının serbest şekerlerden gelen payındaki her %5’lik artışın, %6 daha yüksek kalp hastalığı riski ve %10 daha yüksek inme riski ile ilişkili olduğunu göstermiştir.
Çalışmanın yazarlarından Oxford Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Cody Watling, çalışmaya katılanların en sık yedikleri şeker türlerinin “konserveler ve şekerlemeler” olduğunu, bu son kategorinin kurabiyeleri, şekerli hamur işlerini ve çörekleri içerdiğini söyledi. Meyve suyu, şekerle tatlandırılmış içecekler ve tatlıların da yaygın olduğunu sözlerine ekledi. Bütün meyve ve sebzelerde doğal olarak bulunan şekerler “serbest şeker” olarak kabul edilmemekte ve analiz dışında tutulmaktadır. Watling ve ekibi, katılımcıların diyetlerinin birden fazla değerlendirmesini içeren büyük ölçekli bir sağlık kayıtları veritabanı olan ‘UK Biobank’ten elde edilen verilere dayanmıştır. Araştırmacılar, katılımcıların karbonhidrat alımlarını tahmin etmek için değerlendirmeleri analiz etmiş, ardından serbest şekerlere odaklanmak için bunu karbonhidrat türüne göre daha da ayrıştırmıştır.
Yazarlar daha sonra bunu katılımcıların kardiyovasküler hastalık insidansı ile karşılaştırdı. Watling, kalp hastalığı veya felç riski en yüksek olan kişilerin günde yaklaşık 95 gram serbest şeker veya günlük enerji alımlarının %18’ini tükettiklerini söyledi. Buna karşılık, ABD kılavuzları ilave şekerlerin kişinin günlük kalorisinin en fazla %10’unu oluşturmasını önermektedir. Çalışmada yer almayan Harvard Üniversitesi epidemiyoloji ve beslenme profesörü Walter Willett, “Şekerle tatlandırılmış içeceklerden kaçınmak muhtemelen yapabileceğimiz en önemli şeydir” dedi.
Willett, ara sıra küçük bir bardak portakal suyu içmenin sağlık açısından bazı faydaları olsa da, şeker içeriğinin “bir bardak meyve suyunun kola ile aynı şey olduğu” anlamına geldiğini sözlerine ekledi. Watling, şeker alımıyla ilgili kılavuzların toplam enerjinin yüzdelerine dayandığını, çünkü gram cinsinden bir sınır belirlemenin insanların beslenme ihtiyaçlarındaki farklılıkları dikkate almadığını söyledi. “Örneğin, kendini kadın olarak tanımlayan ve kısa boylu birini ele alalım. Bu kişinin vücudu için enerji gereksinimi, 1.80 boyundaki bir erkekten çok daha azdır. Daha fazla gıda tüketmeleri gerekecektir,” diyor Watling. Oxford araştırmacıları, şeker alımının aksine lif söz konusu olduğunda pozitif bir ilişki buldular. Araştırmacılar katılımcıların vücut-kitle endekslerini kontrol ettiklerinde bu durum geçerli olmasa da, günde 5 gram lif tüketmenin %4 daha düşük kalp hastalığı riski ile ilişkili olduğunu öne sürdüler.
Daha önce yapılan çok sayıda araştırma da lif tüketimiyle ilişkili sağlık yararlarının yanı sıra, şeker oranı yüksek diyetlerle bağlantılı riskler bulmuştur. Yeni çalışmanın yazarları, araştırmalarının yalnızca ilave şekerlere bakmak yerine bal, şurup ve meyve suyundaki şekerleri de analize dahil ederek mevcut kanıtları geliştirdiğini söyledi. Bununla birlikte, serbest şekerler ile inme riski arasında buldukları ilişkinin daha fazla araştırma gerektirdiğini belirttiler. Watling, yine de çalışmanın, insanların yemeyi tercih ettiği karbonhidrat türlerinin toplam miktardan daha önemli olabileceğini gösterdiğini söyledi. “Genel sağlık ve esenlik için asıl önemli olan, tam tahıllar açısından zengin karbonhidratlar tüketirken, şekerle tatlandırılmış içeceklerin ve ilave şeker içeren her türlü şekerleme ürününün tüketimini en aza indirmektir” dedi.