Stockholm Üniversitesi ve Malmö Üniversitesi arasında yapılan bir işbirliği, sanal gerçeklik (VR) ortamında koku almayı mümkün kılan yeni bir teknolojinin yaratılmasını sağladı. Olfaktometre adı verilen yeni makine 3D yazıcılarda basılabiliyor. Araştırma Marianna ve Marcus Wallenberg Vakfı tarafından finanse edildi ve International Journal of Human – Computer Studies dergisinde yayınlandı.
Jonas Olofsson, Stockholm Üniversitesi’nde psikoloji profesörü ve araştırma projesinin lideridir. Olofsson, “Yeni teknik olanakların, kokuların oyun geliştirmede daha önemli bir rol oynamasına yol açacağını umuyoruz” diyor. Bilgisayar oyunları geleneksel olarak diğer duyulardan ziyade ekranlardaki hareketli görüntüler gibi görebildiğimiz şeylere odaklanmıştır. Ancak bu durum değişiyor. Disiplinlerarası araştırma grubu, bir oyun bilgisayarı tarafından kontrol edilebilen bir koku makinesi geliştirdi. Katılımcı oyunda sanal bir şarap mahzeninde hareket ederek farklı şarap türlerinin bulunduğu sanal şarap kadehlerini topluyor. Katılımcı bunu aromaları tahmin ederken yapıyor.
Koku makinesi VR sisteminin kumandasına takılıdır. Oyuncu kadehi kaldırdığında, kadehten bir koku yayılıyor. Simon Niedenthal Malmö Üniversitesi’nde etkileşim ve oyun araştırmacısı.
Niedenthal, “Oyun dünyasında pasif bir koku duyusundan daha aktif bir koku duyusuna geçme imkanı, oyuncuların hareketlerine ve yargılarına dayanan tamamen yeni koku tabanlı oyun mekaniklerinin geliştirilmesinin önünü açıyor” diyor.
Olfaktometre, her biri bir kanala bağlı dört farklı valfe sahiptir. Ortada havayı bir tüpe emen bir fan bulunmaktadır. Bilgisayar, oyuncunun farklı derecelerde açılan ve farklı koku karışımları sağlayan dört kanalı kontrol etmesini sağlar. Koku karışımları gerçek şarabın karmaşıklığını taklit ediyor ve oyun karmaşıklığa bağlı olarak farklı zorluk seviyelerine sahip.
“Normal bir bilgisayar oyununun, oyuncu ne kadar iyi olursa o kadar zorlaşması gibi, koku oyunu da zaten hassas bir burna sahip olan oyuncuları zorlayabilir. Bu da koku makinesinin şarap tadımcılarını ya da parfümcüleri eğitmek için bile kullanılabileceği anlamına geliyor,” diyor Olofsson.
Ekip, sanal tadım oyun kodlarının yanı sıra makinenin tüm kodlarını, planlarını ve talimatlarını çevrimiçi olarak yayınladı. Araştırma grubu şimdi kokulu bilgisayar oyunlarının uygulama alanlarını genişletebileceğini umuyor. Olofsson, “Örneğin COVID-19’dan sonra veya başka nedenlerle koku alma duyusunu kaybedenler için yeni teknoloji, oyun tabanlı eğitim yardımıyla koku alma duyularını yeniden kazanma fırsatı anlamına gelebilir” diyor.
“Çizimlerin ve kodun “açık kaynak” olarak net bir şekilde kullanılabilir olmasının, oyun şirketlerinin yeni teknolojiyi kullanarak koku eğitimi için yeni ticari ürünler yaratmaya başlaması için bir fırsat yaratacağını umuyorum” diye devam ediyor.
Simon Niedenhal, teknolojinin açık kaynak yönünün erişilebilirliği, tekrarlanabilirliği ve sonuçların karşılaştırılmasını teşvik etmeye yardımcı olduğunu söylüyor. Ayrıca oyun geliştirme alanında bir araştırma ve tasarım topluluğu oluşturulmasına da yardımcı oluyor.
“Ama aynı zamanda ekipman maliyetlerinin büyük ölçüde azalması anlamına geliyor, bu da daha fazla insan için kullanılabilir hale getiriyor. Bizim için önemli olan da bu” diyor Niedenthal.
“Net bir bilime, araştırma sonuçlarının kamuya açık olması gerektiğine ve diğer araştırmacıların sonuçlarımızı tekrarlayabilmesi gerektiğine inanıyoruz. Araştırmamızın yardımıyla başkaları da koku makineleri yapabilir ve oyunlarda koku kullanmanın yeni yollarını keşfedebilir.” diye ekliyor Olofsson.