Uzay ajansı önümüzdeki yıl, Ay’a geri dönmek üzere Artemis programı kapsamında ilk mürettebatlı görevini başlatmayı planlıyor. Hazırlık aşamasında NASA, her şeyin yolunda gittiğinden emin olmak için geçen yılki mürettebatsız Artemis 1 görevinden veri topluyor. Birkaç yanlış başlangıçtan sonra NASA, nihayet geçen yıl Kasım ayında Artemis I görevini başlattı. Görevin en büyük amacı mürettebatlı Artemis II görevi öncesinde Space Launch System (SLS) roketi ve Orion uzay aracı gibi yeni donanımları test etmekti. Artemis II yeni sistemi kullanan ilk mürettebatlı fırlatma olacak ve şu anda gelecek yıl için planlanıyor. Bu görevde dört astronot Ay’ın yörüngesine girecek ve 1972’den bu yana alçak Dünya yörüngesinden çıkan ilk mürettebatlı görev olacak. Bu görevi 2025 yılında fırlatılacak olan ve Ay’ın yüzeyine bir mürettebat indirmeyi amaçlayan Artemis III takip edecek. Ancak mürettebatlı bir fırlatmadan önce Artemis I’de kullanılan bazı donanımların yenilenmesi gerekiyor. NASA yetkilileri bu hafta düzenledikleri bir basın toplantısında Artemis I fırlatmasından neler öğrenildiği ve Artemis II için nelerin güncelleneceği konusunda daha fazla bilgi paylaştı.
Artemis II, yeni sistemi kullanan ilk mürettebatlı fırlatma olacak ve şu anda gelecek yıl için planlanıyor. ‘Keşif Yer Sistemleri’ programı yöneticisi Shawn Quinn, “Yeni bir şeyi ilk kez uçurduğunuzda bir şeyler öğrenirsiniz ve Artemis I’de de durum böyle” dedi. Üzerinde çalışılacak ilk alan, roketin yerdeyken içinde oturduğu yapı olan mobil fırlatıcıdır. Artemis I’in fırlatılması sırasında, SLS’nin iticilerinden gelen 3,000 fahrenheit derecelik muazzam ısı nedeniyle bu yapıda bir miktar hasar meydana gelmiştir. Motorların ateşlenmesinden kaynaklanan basınç, mobil fırlatıcı içindeki asansörlerden ikisinin kapılarını patlatmıştır. Bu asansörlerden biri onarılmış olup, ikincisinin de sertleştirilerek bir sonraki fırlatmaya hazır hale getirilmesi planlanmaktadır. Quinn, “Genel olarak, göbek kolları gibi kritik sistemlerin performansından çok memnunuz,” dedi. “Bazı pnömatik hatlarımız da dahil olmak üzere beklenenden daha fazla hasar alan birkaç şey var. Fırlatmadan sonra gaz halindeki nitrojen kaynağımızı kaybettik ve bu da ‘Katı Roket Güçlendirici’ kalıntılarının bir kısmını erkenden temizleyecek olan su akışını geciktirdi. Bu nedenle bazı pnömatik hatlarımız korozyona uğradı.” “Yeni bir şeyi ilk kez uçurduğunuzda bir şeyler öğrenirsiniz ve Artemis I’de de durum böyle.” ifadelerini yineledi. “Alev deliğinin etrafındaki patlama plakalarında ek hasar meydana gelmiştir; bunlar ısıdan zarar görmüş olup şu anda değiştirilmektedir.” ifadelerini sözlerine ekledi. Bir başka endişe alanı da Orion uzay aracının ısı kalkanıydı. Ekip, ısı kalkanının modellerin öngördüğünden farklı bir şekilde aşındığını tespit etti. Isı kalkanı ablatiftir, yani atmosfere yeniden giriş sırasında bir miktar aşınacak şekilde tasarlanmıştır.
Orion programının yöneticisi Howard Hu, “Yeniden giriş sırasında karşılaşacağınız 5,000 fahrenheit dereceye kadar ısınmanın bir parçası, bu malzemenin kömürleştiğini görecek olmanızdır,” diye açıkladı. “Barbekü yaparken yaptığınız gibi.” Ancak Orion’un ısı kalkanında görülen şey, genel bir ablasyondan ziyade bazı küçük parçaların kopmasıydı. Ekip şimdi bu sorunu daha iyi anlamak için sensör verilerini inceliyor ve görsel inceleme yapıyor. Howard Hu, ısı kalkanındaki bozulmanın kabul edilebilir sınırlar içinde olduğunu vurguladı. “Önemli miktarda bir marjımız kalmıştı” dedi. Bu marj, uzay aracının geçeceği atmosferik ortamdaki değişikliklere izin verirken, içindeki mürettebatı ısıdan korumak için tasarlanmıştır. Bir başka endişe alanı da Orion uzay aracının ısı kalkanıydı. Hu, “Gerekli özeni gösterdiğimizden emin olmak için çok dikkatli davranıyoruz,” dedi. “Mürettebatı uçururken tedbirli olmak bizim için çok önemli. Atmosfere yeniden girdiğimizde karşılaşabileceğiniz çeşitli belirsizliklere ve değişkenliklere karşı korunmak için önemli bir marjımız olduğundan emin olmak istiyoruz.” NASA yetkilileri, verilerin tam bir incelemesi devam ederken, Artemis II için hala Kasım 2024’te bir fırlatma hedeflediklerini doğruladı.