Son zamanlarda YouTube’da hangi videoda olursanız olun sanal özel ağ veya VPN hizmetleri için bir reklamla karşılaşmışsınızdır. Etkileyiciler, ödeme sırasında bilmem ne kodunu kullandığınız sürece askeri düzeyde şifreleme ve her yerden içerik akışı vaat ediyor, böylece paylarını alıyorlar. VPN reklamlarının YouTube’da her yerde olması sadece anekdot değil. Etkileyici pazarlama danışmanlık firması ThoughtLeaders’ın kurucu ortağı Daniel Conn’a göre, 2016’nın başından bu yana VPN şirketleri toplu olarak yaklaşık 247.000 YouTube videosuna sponsor oldu. O zamandan önce neredeyse hiçbiri ortaya çıkmamıştı, bu da hem influencer pazarlama hem de VPN şirketlerinin yükselişiyle birlikte hızlı bir büyümeye işaret ediyor. YouTuber’lar için bu, isteklerini finanse etmek için kazançlı ve tutarlı bir yol; VPN sağlayıcıları için ise belirsiz güvenlik ürününü ana akıma getirmeye yardımcı oluyor. Ancak sıradan izleyiciler için VPN reklamlarındaki keskin artış, siber güvenlik konusundaki kafa karışıklığını ve jargonu artırıyor. Bizi gerçekten ne kadar güvende olduğumuz konusunda yanıltıyor olabilir. Maryland Üniversitesi’nde bilgisayar bilimleri alanında yardımcı doçent olan Dave Levin, “Bunu bir eğitim gibi düşünürseniz, güvenlik eğitiminin en yaygın şekli olabilir” dedi.
Maryland Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu fenomenlerin güvenlik hakkında ne söylediklerini daha iyi anlamak için yayınlanan yüz binlerce reklamdan rastgele bir örnek aldı. Üniversitede bilgisayar bilimleri alanında doçent olan Michelle Mazurek’e göre, açıkça yanlış olmasa da, reklamların çoğu VPN’lerin neler yapabileceğine dair belirsiz veya abartılı iddialar içeriyordu. Bir VPN’in gerçekten yapabileceği tek şey, internet servis sağlayıcınızın tarama geçmişinizle ilgili verilere erişmesini engelleyen şifreli bir “tünel” oluşturarak IP adresinizi ve ağdaki bilgisayarınızın kimliğini maskelemektir. Kimliğinizi gizli tutamazlar, finansal istismardan koruyamazlar, “askeri düzeyde şifreleme” veya bu şirketlerin kullandığı diğer pazarlama terimlerini sunamazlar. Askeri düzeyde şifreleme AES-256 anlamına gelir ve bu bir endüstri standardı haline gelmiştir. Sizi kimlik avı saldırıları gibi güvenlik tehditlerinden korumaz. Yine de, kendinizi çevrimiçi ortamda korumak için yapabileceklerinizin sadece başlangıcı olduğu halde, tek adımlı bir güvenlik çözümü olarak satılıyor. VPN reklamlarıyla ilgili araştırmayı yürüten Maryland Üniversitesi doktora öğrencisi Ömer Akgül, şirketlerin ve reklamların “işlevsel bir VPN’in yapabileceklerini abarttığını” söyledi. “Kullanıcıların gerçekte olmadıkları halde koruma aldıklarını düşünmeleri sorunlu bir durum.”
Çoğu reklam, bu uyarılarla birlikte gelir, ancak güvenlik gibi yüksek riskli ve anlaşılması zor bir alanda abartılı iddialar zarar verici olabilir. Eğer bir YouTuber size yeni bir elektrikli diş fırçası satıyorsa, paranıza değip değmeyeceğine ilk elden karar verebilirsiniz. Dişlerinizde temiz bir his bırakıp bırakmadığını hissedebilir, bir sonraki diş hekimi randevunuza gittiğinizde gerçek sonuçları görebilir ve piyasadaki diğer seçeneklerle kolayca karşılaştırabilirsiniz. Ancak güvenlik elle tutulur bir şey değildir. Bir VPN hizmeti diğerinden daha kullanıcı dostu olabilir, ancak birinin “daha güvenli” olup olmadığını anlamak için bazen bir başkasının tavsiyelerini dikkate alabiliriz. ‘Influencer’ pazarlamasının arkasındaki güç bu tavsiyelerde yatıyor. Parasosyal ilişkiler kurduğumuz ve aynı hizmetlerin reklamını tekrar tekrar yaptıklarını gördüğümüz için takip ettiğimiz kişilere güveniriz. UMD araştırmasına göre, influencer’lar bunu VPN reklamlarına yaklaşımlarını uyarlamak için kullanıyor. Bir film eleştirmeni VPN’in farklı ülkelerdeki yayın platformlarına erişmenize yardımcı olabileceğini söylerken, aşırı sağcı bir komplo kanalı bir VPN’in devletin gözetlemesine karşı gizlilik korumasını öne çıkaracaktır, diyen Akgül, “YouTuber’lar kitlelerinin kim olduğunu bildikleri için, bunu kitlelerinin ilgileneceği veya anlayacağı şekilde çerçeveleyebilirler” dedi.
Influencer’lar, gelecekteki kazançlarını tehlikeye atabileceği için bu reklam ilişkileri konusunda ağzını sıkı tutma eğilimindedir. Ancak Conn’a göre, karşılaştığı influencer’lar genellikle VPN sağlayıcılarıyla çalışmayı seviyor çünkü çok kazançlı olabiliyorlar. Ve VPN’ler için, en iyi dönüştürücüleri güvence altına almak için rekabet çetin ve en iyi YouTuber’ların rakiplerle çalışmasını önlemek için münhasırlık dönemleri içeriyor. Ayrıca Surfshark, NordVPN ve ExpressVPN gibi şirketler, hizmetlerini satacak influencer’lar için açık çağrılar yayınlayarak aktif olarak işe alım yapıyorlar. “Burası bir savaş alanı,” diyor Conn. “Bu münhasırlık nedenleri nedeniyle, envanterde yer kapmak için aralarında bir yarış var çünkü bu maddelerle rakibinizi reklam alanından da etkili bir şekilde engelliyorsunuz. VPN’ler için çok agresif bir pazar.” ifadelerini sözlerine ekliyor. İnternet verilerinizi servis sağlayıcınızdan gizlemek istiyorsanız, Netflix’i yurt dışında izlemek istiyorsanız veya güvenilmeyen bir genel ağa bağlanıyorsanız, bir VPN değerli bir yatırım olacaktır. Ancak internette daha fazla reklam görmeniz, VPN’lerin kullanım alanlarının değiştiği anlamına gelmiyor. Ayrıca, influencer’lar için çevrimiçi para kazanmanın daha kazançlı bir yolu haline geldikçe, muhtemelen hem reklamlara hem de sağlayıcının kendisine daha da şüpheci olmanız gerektiği anlamına gelir.