Güneşin gücünden yararlanmak şu sıralar çok moda. ABD’li bilim insanları 2022 yılının sonunda, birkaç on yıl içinde dünyaya temiz, yenilenebilir ve esasen sınırsız bir enerji kaynağı sağlayabilecek bir nükleer füzyon buluşunu duyurdu. Gerçekte, güneşin gücünü onlarca yıldır daha dolambaçlı bir şekilde kullanıyoruz. Güneş panelleri, havaya herhangi bir zararlı sera gazı salmadan yıldızın ışınlarını burada, Dünya’da enerjiye dönüştürebiliyor. Tek dezavantajı, bu panellerin sürekli bir tedarik sağlayamamasıdır. Bulutlu günler güneş ışınlarının Dünya’ya ulaşmasını engeller. Ve tabii ki güneş geceleri parlamaz.
Peki… neden güneş panellerini uzaya koymuyorsunuz? Güneşin neredeyse sınırsız enerji kaynağını 7/24 kullanmış olursunuz. Bilimkurgu efsanesi Isaac Asimov “Reason” kitabında böyle bir güçle ayakta duran bir Dünya’dan bahsetmişti. Buradaki fikir, gücü bir uyduda toplamak ve bu enerjiyi eve geri ışınlamak olacaktır. Bilim insanları Apollo programından bu yana uzay güneşinin dünyamıza nasıl güç sağlayabileceğini anlamaya çalışıyorlardı ancak uyduların yapımı ve fırlatılması çok maliyetliydi. Bu ay, 2013 yılında yapılan büyük bir hayırsever bağışı sayesinde, Caltech bilim insanları uzay güneş enerjili bir geleceğe doğru ilk geçici adımları atıyorlar. Salı günü, üç deneyle temel teknolojileri test etmek üzere tasarlanmış 110 kiloluk bir prototip olan ‘Space Solar Power Demonstrator‘ı (SSPD) fırlatmayı planlıyorlar.
Nihai hedef, yarım mil genişliğinde uzay güneş panellerinden oluşan bir takımyıldızı yerleştirmek ve daha sonra güneş enerjisini Dünya’ya geri ışınlayacak bir uzay güç istasyonu oluşturmaktır. Bu süreç, radyo dalgalarını yer seviyesinde enerjiye dönüştüren ve alıcıların enerjiyi elektrik şebekelerinde kullanılabilecek şekilde dönüştürebileceği kablosuz güç aktarımını içeriyor.
SSPD, Momentus Vigoride uzay aracına bağlı olarak yörüngeye çıkacak ve DOLCE (Yörüngeye Yerleştirilebilir Ultra Hafif Kompozit Deney) olarak bilinen deneyde uzay güneş panellerinin yerleştirilme mekanizmalarını değerlendirmek için 6 fit karelik bir yapı açacak. Bir başka araç olan ALBA, 22 farklı fotovoltaik hücre tipini analiz ederek uzayın zorlu koşullarıyla nasıl başa çıktıklarını görecek ve üçüncü bir araç olan MAPLE ise bir dizi mikrodalga vericiyle güç aktarım mekanizmalarını test edecek.
“Momentus’tan SSPD’ye erişim sağladıktan sonraki birkaç gün içinde DOLCE’un konuşlandırılması emrini vermeyi planlıyoruz. DOLCE’un çalışıp çalışmadığını hemen öğrenmeliyiz,” diyor Caltech’te inşaat mühendisi ve SSPD’nin eş direktörü olan Sergio Pellegrino bir basın açıklamasında. Açılış, bazı açılardan işin kolay kısmı. Gösterici Dünya’da test edildi ama uzayda nasıl duracağı henüz belli değil. ALBA ve MAPLE deneylerinin tamamlanması çok daha uzun sürecek çünkü bilim insanları zaman içinde ve farklı ortamlarda nasıl çalıştıklarını görmek istiyorlar. Caltech mühendisi ve eş direktör Ali Hajimiri bir basın açıklamasında “Ne olursa olsun, bu prototip ileriye doğru atılmış büyük bir adımdır” dedi.
Ancak uzay güneşi iklim krizi için hızlı bir çözüm değil. Güneş enerjisi teknolojilerine ve güneş Dünya’da parlamadığında enerji depolamanın yollarına zaten sahibiz. Ayrıca zaten kalabalık olan yörüngede elektrik santralleri inşa etmek ve projenin toplam maliyeti ile ilgili potansiyel sorunlar da var. Bununla birlikte, uzay tabanlı güneş enerjisi, dünyanın şu anda güvenilir güce erişimi olmayan bölgelerine enerji getirebilir ve gezegene güç sağlamak için gece gündüz temiz bir enerji kaynağı olabilir. SSPD’nin uçuşunu takip etmek isterseniz, Falcon 9 fırlatmasının 3 Ocak Salı günü TSİ 06:56’da yapılması planlanıyor. Fırlatmayı SpaceX’in YouTube kanalından canlı olarak takip edebilirsiniz.